2011-08-21

NTVBLM'i hatırlamak

NTVBLM, özellikle Bilim Teknik'in Darwin skandalından sonra düzenli olarak aldığım bir popüler bilim dergisi olmuştu. Okudukça kendini daha da okutturdu.

Bu dergiyle daha alakalı oldukça onu daha yakından tanıma fırsatı da buldum. Aktif bir ekibi vardı. Dergi eleştirileri kabul etme, objektif bir şekilde bu eleştirileri yayınlama ve kendi kendini okuyucu isteğine göre düzeltme özelliklerine sahipti. Kısacası, yenilikçi bir dergiydi.

Lisedeyken yaptığım çok basit bir deneyi birkaç tarihi bilgiyle birleştirip popüler bir yazı oluşturdum ve NTVBLM'e gönderdim. Kabul gördü ve Ekim sayısında basıldı. Bu deneyin düzeneğini şu anda iyileştirmeye çalışıyorum.
Bu NTVBLM ile ilk birebir görüşmemdi. Tek olacağını düşünürken bir gün Scientific American'da hoş bir habere rastladım. Brezilya'dan bir hoca havadaki nemden elektrik enerjisi üreten bir cihaz yapmıştı. Sciam'da Observations kısmında yayınlanan yazı ise Amerikan Kimya Topluluğu'nda sunulan makaleye karşıt görüşleri de habere koymuştu ve fikrimce biraz da olaya taraflı bakmıştı. Bu beni daha da kamçıladı.

Prof. Galembeck'e mail attım ve çalışmasını çok merak ettiğimi, acaba nerede bulabileceğimi sordum. Bana makalenin sponsorunun makaleyi herkesin okumasına açtığını belirtti ve bir link yolladı. Böylece okumaya başladım. Kafama sorular takıldıkça, Prof. Galembeck'e mailler attım; o da yanıtladı derken elimde müthiş bir veri birikti. Konu çok ilgimi çekmişti; lisansa başladığım okulda bu konuyla ilgili biri varsa acaba grubuna girebilir miydim? Beni meraklandıran her yeni çalışma hayal gücüme farklı bir nokta katar; olası gelecekleri değerlendirmemi sağlar.
Nemden enerji üretiminin temeli üzerine düşünürken de aklıma çok daha farklı bir fikir geldi. Çalışmayı anlamaya çalışırken hocaya birçok farklı soru sormuş ve bir anlamda hocayla çalışma üzerine röportaj yapmıştım. Hem bu soruların cevaplarını hem de çalışmanın genelini içeren bir popüler yazı yazabilirdim, tabii ki NTVBLM için.

Bu yazıyla dergiye kendimce bir yenilik de getirebilirdim, eğer yazımı reddetmezlerse. Düşündüğüm gibi oldu; yenilikçi ekip yazıyı beğendi ve Kasım sayısında yayınlamaya karar verdi. Ortaya sevimli bir yazı çıktı ve bu yazıdan sonra NTVBLM ekibi benden benzer tarzda yazılar istemeye başladı.

İşte o yazı:




Yıllardır bir şekilde yazıyordum. Amatör bir yazar için yazılarının büyük kitlelere ulaşabilmesi büyük bir heyecandır. Zaten uzun zamandır internet ortamında yazılarımı yayınlıyordum; fakat basılı bir popüler bilim dergisi benim için bir ilkti. Bu nedenle hızımı alamadım ve aralık sayısı için de bir yazı hazırladım.

Hidrotermal bacalardaki enerji üretimini konu aldım bu sefer ve konu üzerindeki güncel makaleyi çalıştım. Japonya'dan Nakamura ile yazışmaya başladım. Başlıklar konusunu dert etmiyordum; çünkü ekip yazdığım düz ve sade başlığı değiştirip ilgi çekici ve garip bir hale sokabiliyordu. Hatta bu yazının başlığı arkadaşlar arasında epey dalga konusu da olmuştu; Denizin Sıcağı Ana Kucağı. "Bilim, sınır tanımadan ilerliyor. Bu defa gündem, derinlerin enerjisi. Tokyo Üniversitesi’nden Ryuhei Nakamura ve ekibi, okyanus tabanındaki hidrotermal bacalarda elektrik akımı oluştuğunu keşfetti. Akıllara takılan soru: Bu enerjiden nasıl faydalanırız? Bilim insanlarına göre bunu dert etmeye gerek yok; çünkü geçmişte, binlerce yıl önce bu enerjiden yararlanmış olabiliriz."

Ocakta NTVBLM yazılarıma bir ara girdi. Lisans dönemimin ilk final haftası geliyordu. Ancak Şubatta daha yeni daha tecrübeli olduğum bir konuyla sahalara geri döndüm.

"Yaptığınız her hareketin elektrik enerjisine dönüşebileceğini biliyor musunuz? Elbiseniz nano-piezo malzemelerle kaplı olursa kendi elektriğinizi üretebilir, taşınabilir cihazlarınızı yürürken şarj edebilirsiniz. Yakında yürümenize de gerek kalmayabilir, çünkü piezoelektrik etkiyle sesi bile elektrik enerjisine çevirmek mümkün. Siz konuşun, cep telefonunuz şarj olsun." Kore'den Prof. Kim ses dalgalarından elektrik enerjisi üreten nano-jeneratörler yapıyordu. Ben ise o zaman bu konuları uzun zamandır okuyordum. Hatta Amerika'dan Prof. Wang'ın büyük bir takipçisiydim, [kısmen hala böyleyim]. Bu hoca piezotroniğin temelini atmış bir bilim insanı. Yani, piezo malzemelerle diyotlar, tranzistörler yapıyorlar. Piezotroniğin teorisini atıyorlar.

Piezojeneratörler de bu bağlantılı çalışan bilim insanlarının ortak çalıştığı bir alan. Bu yazı üzerine diğerlerine oranla daha itinayla eğilmiştim. Sayfaları buraya postalamaya çalışacağım.

Sonra hüzünlü mayıs ayı geldi. NTVBLM için son yazımı yazdım. İnsan bedenindeki titreşimlerden enerji üreten piezolar tişörtünüzün ipliklerine yerleştirilirse ne olur? Prof. Wang'ın laboratuvarından bir çalışmaydı ve etkileyici idi. Ben de konuya yakışır bir yazı yazmaya çalıştım. 

 Sonuç grafiklerinden ikisi, Akım vs. zaman ve voltaj vs. zaman

 Birbirine sarılı iplikçikler, birbirilerine sürtünmeleri elektrik enerjisi üretimini sağlıyor

 Sistem mekanizması, ZnO piezoelektrik özellik gösteren bir maddedir

Yazıda anlattığım Schottky temasının görüntüsü 


Mayıs ayı sayısı çıkmasına iki gün kala Melda Hanım'dan bir mail aldım [haber koordinatörüydü ve ben de onunla iletişim içindeydim]. Mayıs ayının son sayı olduğu ekibe de söylenmemiş. Doğuş Yayın Grubu ani bir şekilde dergiyi kapatma kararı almış; onlara da neden olarak derginin yeterince gelir getirmediği verilmiş. Halbuki dergi popüler bir bilim dergisine göre oldukça iyi satıyordu ve her şeyden önemlisi seviliyordu. 15000 tiraj neden yeterli değildi ki?
Üstelik halkı bilgilendiren bir dergi böyle bir nedenden dolayı nasıl kapatılabilirdi?
Ben de dahil olmak üzere birçok okuyucu duruma itiraz etti; fakat NTVBLM dağıldı. Ekipteki herkes de işten çıkarıldı. Bazı abonmanlara NTVBLM yerine yıl sonuna kadar Vogue dergisi önerildi! [Vogue bu yayınların çıkardığı bir moda dergisi]

Şimdi NTVMSNBC sitesinde NTV Bilim altında bazı haberlere yer veriliyor. Bunun yanı sıra NTV durumu kompanse etmek için Yeni Medya Düzeni adı altında yeni bir grup kurdu. Her türlü habere yer veriyor burada. NTVBLM'in yerini tutabiliyor mu? Hayır. Tutamıyor.
Tutamaz; çünkü tek odağı bilim değil, tek odağı herkese ulaşmaya çalışan bilim değil.

NTVBLM'i severek okuyan herkes bu dönemi hatırlayacak ve fikrimce Doğuş Yayın Grubu yaptığı bu hatanın izini de her zaman taşıyacak.







Hiç yorum yok:

Yorum Gönder